Grote Markt met Stadhuis

Belangrijkste handelscentrum van Nederland

In 1210 kwam het gebied van het plein in het bezit van de stad Antwerpen door een schenking van Hendrik I van Brabant. In het begin van de 14e eeuw vonden de eerste markten plaats, de zogenaamde Forums van Brabant. Kooplieden uit binnen- en buitenland kwamen hier bijeen: Engelsen, Italianen, Spanjaarden, Vlamingen en Noord- en Zuid-Duitse kooplieden verkochten hun waren en sloten handelstransacties. Aan het eind van de 15e eeuw werd de Grote Markt beschouwd als het belangrijkste handelscentrum van de Nederlanden.

Moderniteit heeft al lang zijn weg gevonden naar het plein in de vorm van winkels, boetieks, cafés en restaurants. Talrijke terrassen nodigen uit tot verpozen en genieten van een ononderbroken uitzicht op de omliggende historische gebouwen en de evenementen op het plein.

Prachtige gildehuizen

De Grote Markt is omzoomd met prachtig versierde gildehuizen, een herinnering aan de welvaart van de stad tijdens de Gouden Eeuw. In die tijd was Antwerpen een van de belangrijkste handelssteden van Europa en de verschillende gilden vestigden zich rond het plein.

In 1576 verwoestte een brand de oorspronkelijke gebouwen. De gebouwen werden vervolgens herbouwd in de Vlaamse renaissancestijl. De nrs. 38 en 40 - waar eerst de wevers en daarna de timmerlieden hun hoofdzetel hadden - zijn door de brand gespaard gebleven en zijn vandaag de dag nog als origineel bewaard gebleven.

Op de daken van de huizen is de patroonheilige van elke handel te zien. Op nummer 7, het hoogste gildehuis, is het Sint Joris die de draak versloeg. Hij wordt beschouwd als de patroonheilige van kruisvaarders en boogschutters.

Huis nummer vier heeft vandaag een gedenkplaat: Anthonis van Dyck, die later naam maakte als barokschilder, werd hier in 1599 geboren.

[caption id="attachment_26004" align="alignnone" width="800"] De gevels van de gildehuizen in Antwerpen[/caption]

Het stadhuis

Het belangrijkste kenmerk van het plein is het stadhuis met zijn ongeveer 80 meter brede voorgevel. Van 1561 tot 1565 werd een eerste gebouw voltooid naar het ontwerp van architect en beeldhouwer Cornelis Floris de Vriendt. Maar ook dit gebouw werd het slachtoffer van de brand - veroorzaakt door Spaanse troepen - in 1576. Tussen 1578 en 1580 werd een nieuw gebouw opgetrokken in renaissancestijl, dat ook van enkele gotische elementen werd voorzien.

In de 19e eeuw moest het stadhuis volledig worden gerenoveerd, zodat tussen 1853 en 1869 een nieuwe voorgevel in maniëristische stijl werd opgetrokken. Het interieur van het stadhuis werd gerenoveerd van 1860 tot 1898. De renovatiewerkzaamheden zullen tot het najaar van 2020 duren.

Drie wapenschilden zijn nog in de gevel te zien. Een ervan is van Filips II, die als koning van Spanje heerste over de Nederlanden, die toen ook het huidige België omvatten. Hoog boven het gebouw, dat ook op de werelderfgoedlijst van de UNESCO staat, torent de Maagd Maria, de beschermheilige van Antwerpen, boven de stad uit.

Opvallend zijn ook de vele kleurrijke vlaggen die het stadhuis sieren. Elk land dat lid is van de Europese Unie is hier vertegenwoordigd. Daarnaast zijn er alle landen die een consulaat in Antwerpen hebben.

Brabo Fontein

Midden op de Grote Markt staat de Brabo Fontein. Het werd in 1887 ontworpen door Jef Lambeaux en toont de Romeinse krijger Silvio Brabo die op een rots de hand van een reus in de Schelde werpt.

Volgens de legende zou Brabo, een neef van Julius Caesar, Antwerpen hebben bevrijd van een reus die de Schelde had geblokkeerd en van iedereen die wilde passeren een tol eiste. Om dit te doen, hakte de reus een van hun handen af. Door zelf de hand van de reus af te hakken, kon Brabo de reus verslaan en de stad bevrijden van zijn terreur.

De Nederlandse uitdrukking "hand werpen" zou aan de naam van de stad Antwerpen ten grondslag hebben gelegen. Er is echter geen wetenschappelijk bewijs voor de naam. Wat wel kan worden bewezen, is dat de naam afkomstig is van de term "aan de werp". Dit betekent "op de terp" en verwijst naar een verhoging op de oever van de rivier.

[caption id="attachment_26005" align="alignnone" width="800"] De Brabo Fontein in Antwerpen[/caption]