Norderney

Eilanden zijn door de zee omarmde paradijzen, waar het verlangen van hun bezoekers vaak wordt gevoed door boeken. Dat is op Norderney, Duitslands oudste Noordzeebadplaats, niet anders, ook al vindt menig eilandbewoner dat dit idyllische stukje in zee eigenlijk vaker door estheten bezongen moet worden. Heinrich Heine schreef hier immers een cyclus die hij "De Noordzee" noemde.

"Ik hou van de zee als van mijn ziel", zo vatte de dichter uit Düsseldorf de indrukken van zijn frequente bezoeken aan Norderney samen. Hoewel niet alles wat hij op papier zette over het eiland de zielen van de plaatselijke bevolking vleide, spraken Heine's regels van een diepe genegenheid voor de duinen, het rietgras en de spray van de branding. En dus richtten de inwoners van Norderney een monument op voor Heinrich Heine. Het staat, gegoten in brons, voor het historische Kurtheater.

Het waren lang niet altijd alleen de rijken en de mooien die zorgeloze dagen doorbrachten op Norderney en een mandje huurden op het strand voor de boulevard. Maar het eiland werd toch al heel vroeg het toonbeeld van een verklaarde bestemming voor gekroonde hoofden. Een van de eersten die er in 1863 een bezoek brachten, was niemand minder dan de blinde koning George V van Hannover. En omdat hij hield van de kruidige lucht van de Noordzee, veredelde hij Norderney door het eiland tot een van zijn zomerverblijven te verklaren. In latere jaren kwamen en gingen de Welfen erheen, en de huidige vakantiegangers die door de steegjes en straten slenteren, bevinden zich soms op historische grond.

Per slot van rekening ontstond wat tegenwoordig nogal minachtend "profane gebouwen" worden genoemd. Op Norderney hebben ze de stormen van goede en slechte tijden doorstaan. Zoals het indrukwekkende kuurhotel of het bazaargebouw en het Conservationshaus. En aangezien de koninklijke Hannoveranen nauwe betrekkingen onderhielden met de Britse kroon, werd het Verenigd Koninkrijk in feite gedurende een korte periode van de 19e eeuw geregeerd vanuit Norderney.

Het komt zelden voor dat heden en verleden elkaar ontmoeten, maar op Norderney is dat wel het geval. Onder een koperen dak presenteert de historische Marienhöhe zich in een eeuwige pracht en praal. Al 170 jaar troont het paviljoen op een duin, en wie als vakantieganger een bijzondere ambiance wil, kan thee drinken in het huidige café. Dit was de verklaarde favoriete plek van koningin Marie van Hannover, die de dames van haar hof uitnodigde om hier te praten en feest te vieren. "Geliefde Misi" noemde koning George V zijn vrouw, die afkomstig was uit het Huis Saksen-Altenburg en die hij op Norderney had ontmoet.

Als u meer wilt weten over de geschiedenis van deze unieke badplaats aan de Noordzee, moet u het plaatselijke geschiedenis- en badmuseum bezoeken, dat is gevestigd in een oud vissershuis niet ver van het westelijke strand. Daar kunnen gasten intensief inzicht krijgen in de levensloop van de eilandbewoners en de maatschappelijke ontwikkelingen door de eeuwen heen. Dit is een plek waar Norderney zijn herinneringen koestert.

Sommige dingen op het eiland hebben een beetje patina gekregen, maar zelfs in deze uiting van een verouderingsproces zien veel gasten een vleugje romantiek en herkennen ze de charme van een vervlogen tijdperk. Hier onderscheidt Norderney zich duidelijk van alle naburige Oost-Friese eilanden. Ze staan verbaasd voor de schans in het Kurpark, die ooit werd gebouwd als bolwerk tegen de Britten die op Helgoland gelegerd waren. Otto von Bismarck was te gast op Norderney toen hij heel jong was. Net als de latere veldmaarschalk Blücher. Zoals het verhaal gaat, werd hij vooral verliefd op de speeltafels van het casino. En waarschijnlijk ook met de schelvis, bonen en schapenvlees die hem in het Conservationshaus werden geserveerd.

Het zijn de duinen die in die tijd al een voorliefde hadden voor de aristocratische bezoekers van het eiland en die zij kozen als bestemming voor hun frequente koetstochten. Nog kilometers lang presenteert het strand zich met zijn parelwitte zand en met het stedelijke karakter van de Waddenzee als onderdeel van het grote nationale park. De meeste vakantiegangers voelen zich tegenwoordig vooral thuis op het weststrand of het noordstrand. Van daaruit is het slechts een steenworp naar de hotels en hun voorzieningen. Maar wie op Norderney goed ter been is en de vakantiedrukte wil ontvluchten, kan naar het oostelijke uiteinde van het eiland lopen. Hier kunt u het kleine buureiland Baltrum zien liggen, als het zicht niet wordt vertroebeld door mist of nevel.

Aan deze rand van Norderney is ook het wrak van een schip te zien dat daar sinds 1967 ligt. Het is een oude mosselzuiger die zijn ondergang tegemoet ging toen hij probeerde een haringlogger uit het zand van de Waddenzee te slepen. De vissers wisten hun boot te redden, maar het baggerschip staat sindsdien bloot aan de vernietigende kracht van de elementen.

Veel gasten van het eiland zijn altijd op de fiets onderweg. Zij hebben hun auto geparkeerd bij de pier in Norddeich of voor hun hotel. Een interessante bestemming tijdens een fietstocht is de oude vuurtoren, die dateert uit 1874 en met zijn bakstenen precies 54,60 meter boven de duinen uittorent. Als u naar grote hoogte wilt gaan om daar te genieten van het unieke uitzicht op de omgeving, moet u weten dat er geen lift is in de beschermde vuurtoren. In plaats daarvan zijn er 253 stappen.
De vuurtoren is nog steeds in werking en zendt zijn lichtstralen uit over de uitgestrektheid van het nationale park naar de open zee. Overigens bewegen deze stralen van meer dan duizend grondprisma's en twee dozijn lens arrays niet van links naar rechts zoals gebruikelijk, maar in tegengestelde richting. De vraag waarom dit zo is, wordt niet eens beantwoord in de geschiedenisboeken van het eiland.

Vreemd genoeg, op Norderney, lijken die 75 brokken steen in het midden van de stad. Deze toren, die ooit versierd was met een buste van de regent, wordt het "Kaiser Wilhelm Monument" genoemd. Maar deze werd omgesmolten tijdens de Eerste Wereldoorlog - tegenwoordig is op dezelfde plaats een gipsen meeuw te zien. Sommigen zien dit als een ommekeer van de eilandbewoners ten opzichte van de oude bourgeoisie. Er is een verhaal verbonden aan de 75 stenen, want ze komen uit evenveel Duitse steden en provincies als op de respectievelijke gedenkplaten te lezen is.

Achter de classicistische gevel van het Conservationshaus in het Kurpark bevindt zich onder andere het toeristenbureau van Norderney. Maar het dient ook als locatie voor evenementen met zijn "Witte Zaal" en "Grote Zaal". Sterren, beroemdheden en literaire figuren hebben hier opgetreden en treden nog steeds op, en de gasten van het eiland drinken hun cappuccino in het zogenaamde "Kurpalais". In de open haardruimte zijn dagelijks verse kranten van het vasteland verkrijgbaar, en de gasten kunnen gratis surfen op de internetstations. Bezienswaardig is ook de bibliotheek met rekken die tot het plafond reiken en een schat aan lectuur bevatten.

Een blik in het geschiedenisboek van Norderney vertelt ook over het begin van het Conservationshaus. Een zekere Dr. Friedrich Wilhelm von Halem, de "Koninklijke badcommissaris", liet in 1800 het gebouw met het strodak oprichten, samen met het Kursaal en de biljartzaal. Dit was hem de prijs van 1394 taler waard. In het "warme badhuis" werden in die tijd ook drie turfkuipen gebouwd. Vier jaar na de opening van de baden had Norderney 600 gasten. Op het eiland werd het ziekenhuis genoemd naar Dr. van Halem en het aantal gasten bedroeg in die tijd meer dan 300.000 per jaar.

Pluche en bijna alsof het een beetje uit de tijd is gevallen - zo komt het Kurtheater aan de rand van het Kurpark op de bezoekers over. En toch is het kleine barokke theater, gemodelleerd naar de opera in Hannover, een parel van het eiland. Het theater is al bijna zeventig jaar het toneel van de Landesbühne Niedersachsen Nord. Maar het dient ook als locatie voor filmvoorstellingen.

Op de dagen dat storm en regen de badgasten op Norderney hinderden, trokken de vakantiegangers decennialang naar het golfslagbad. Het werd gebouwd in 1931 en was het eerste van zijn soort op het continent. Het was leuk voor jong en oud om te zwemmen of te springen in de kunstmatige golven. Maar op een dag had de historische golfmachine met zijn 90-pk motor zijn langste tijd gehad en werd hij eindelijk onderdeel van een nieuw en modern avonturenzwembadlandschap.

En een nieuwe term vond zijn weg in de spa industrie op Norderney: Thalasso. Sindsdien heeft het eiland het grootste Thalasso centrum van Duitsland. Het woord is ontleend aan het Grieks en verwijst naar de zee. Thalassobehandelingen met lucht, water, algen, modder en zand zouden mensen helpen hun reumatische aandoeningen of die van de luchtwegen te verlichten. Vers en onbehandeld zeewater speelt een belangrijke rol. Op het eiland zijn in totaal tien Thalasso kuurroutes van 1,8 tot 13 kilometer lang aangelegd.

Natuurlijk leiden ze ook naar de historische windmolen uit 1862, de enige op de Oost-Friese eilanden in Nedersaksen. Lange tijd was de "Kaap" de belangrijkste toeristische attractie op Norderney. Het diende als oriëntatiepunt voor zeelieden. De inwoners zijn ook trots op hun keizerlijke postkantoor. Hier werden vroeger de brieven van vakantiegangers verwerkt en klaargemaakt voor verzending naar het vasteland. Wie geïnteresseerd is in de sterrenhemel zal blij zijn met een bezoek aan het Wilhelm Dorenbusch Observatorium. Het reddingsbootmuseum tussen het Hotel Pique en de Villa Contessa geeft inzicht in de beginjaren van de redding op zee. Het pronkstuk is de "Fürst Bismarck". Gedurende verschillende decennia werden bemanningsleden van gestrande schepen met haar gered.

Norderney is een "hotspot" voor zomervakanties aan de Noordzee. Het is een eiland dat het ontdekken waard is in al zijn facetten. Wie met zijn ogen kan voelen en met zijn ziel kan zien, zal de idylle van dit eiland in zich opnemen. En aangezien de eilanden van het Duitse Noorden bedreigde schoonheden zijn, moeten gasten op de Norderney voorzichtig omgaan met het strand, de duinen en het wad. En ze zullen dan rijkelijk bedeeld aan hun thuisreis beginnen, nog lang dromend van de flair van dit eiland met zijn rijke geschiedenis.