Studentenkarkas

A Karzer. Wat is dat eigenlijk?

De rechtspraak in de Duitse deelstaten werd gekenmerkt door een aantal bijzondere kenmerken. Zo waren er speciale rechtbanken voor edelen, kerkleden of zelfs soldaten. Evenzo vielen docenten en studenten aan universiteiten vaak niet onder de algemene strafrechtspraak, maar sinds de Middeleeuwen onder de academische rechtspraak. In sommige universitaire locaties is deze jurisdictie zelfs verdacht van halsmisdaden.

In de loop van de tijd nam het belang van de Academische Rechtspraak echter steeds meer af. Aan het eind van de jaren 1870 verloren de universiteiten hun eigenlijke strafbevoegdheid. Tot het begin van de 20e eeuw bestraften veel universiteiten, zoals Göttingen of Heidelberg, overtredingen van het tuchtreglement echter met kortdurende, niet-ontvankelijke opsluiting in gevangeniscellen ("Karzer").

Voor veel studenten werd het als een ludieke must beschouwd om tijdens hun studie minstens één keer in de Karzer te hebben gezeten wegens dronkenschap, naaktzwemmen, "gemeen kroegentochtje" of verboden schermen. De gevangenisomstandigheden waren draaglijk, althans in de laatste fase van de Karzer. Bezoek van vrienden was toegestaan, eten kon van buiten besteld worden. Studenten mochten ook hun colleges bijwonen. De laatste keer dat een student zijn straf in de Heidelbergse Karzer moest uitzitten was in 1914. In 1920 werd ook in Heidelberg het instituut van de Karzer formeel afgeschaft.

Vroege graffiticultuur

Tegenwoordig is de Karzer in Heidelberg, die wordt beheerd door het Museum voor de Geschiedenis van de Universiteit, een van de populairste bezienswaardigheden in de Neckar-stad, met ongeveer 40.000 bezoekers per jaar. Mark Twain bezocht de Karzer op zijn reis naar Duitsland in 1878. In de vijf kleine cellen, die bereikbaar zijn via een trap en een gang, geven bedden, stoelen en tafels een levendige indruk van de leefomstandigheden van de gevangenen.

Tijdens rondleidingen komen bezoekers allerlei anekdotes te weten over de gemoedstoestand en losbandigheid van vroegere academische jeugdgeneraties. Bijzonder interessant zijn de vele namen en spreuken die op de muren van de barakken zijn geschreven en waarmee de gevangenen zichzelf onsterfelijk hebben gemaakt. Opvallend zijn ook de talrijke wapenschilderingen en de afgebeelde studentenhoofden in silhouetstijl.

Er zijn ook een aantal portretfoto's. Het was gebruikelijk dat de tekeningen en foto's verwijzingen bevatten naar de aansluiting van de gevangenen bij de respectieve studentenbroederschappen, die in die tijd verplicht waren. Bijna alle muurschilderingen dateren uit de Wilhelminische periode.