Joods Museum Stockholm

Het begin van het museum

Het Judiska museet werd in 1987 opgericht door de Viola och Aron Neuman Stichting. De oprichter, Aron Neuman, zei dat de basisvereisten voor een succesvolle museumstichting waren: goed personeel, voldoende kapitaal, een centraal gelegen en gemakkelijk toegankelijke tentoonstellingslocatie, en zinvolle tentoonstellingen. Het zoeken naar een geschikte tentoonstellingsruimte bleek echter moeilijk.

Na de opening in een pand in het havengebied van Stockholm kon het museum in 1992 verhuizen naar een groter gebouw in het Vasastan-district. Met zijn werk daar werd het jonge museum slechts twee jaar later door de Zweedse Museumvereniging bekroond tot "Museum van het Jaar". De lofrede van destijds vat nog steeds accuraat het basisidee van het Joods museum samen: Als een belangrijke speler gaat zij onwetendheid, racisme en vreemdelingenhaat tegen met positieve zaken - de vreugde van het scheppen, kunst en de wil om te leven.

De verhuizing naar Gamla Stan

Sinds het najaar van 2016 is het museum gesloten voor een andere verhuizing. Het "nieuwe" huis in de oude binnenstad van Stockholm ligt niet ver van de Duitse kerk (tyska kyrkan ) en dateert in zijn oorsprong uit de Middeleeuwen. Van 1674 tot 1790 diende het als gemeentelijk veilinghuis voordat het van 1795 tot 1870 gebruikt werd als synagoge van de Joodse gemeenschap in Stockholm.

Tijdens de verhuizing werden verschillende belangrijke stukken aan de collectie toegevoegd, die nu in de permanente tentoonstelling te zien zullen zijn. Vooral voorwerpen uit de tijd na 1945 zijn tot nu toe zeldzaam geweest; schenkingen van hedendaagse getuigen zijn daarom bijzonder belangrijk. Zo kan nu een rugzak worden getoond, die nu een aanvulling vormt op het museumbezit. Het was het enige wat een klein meisje mee mocht nemen op een van de Kindertransporten naar Zweden.

Naast een permanente tentoonstelling is er een ruimte voor wisselende speciale tentoonstellingen; er zijn rondleidingen, lezingen en evenementen gepland.

Joodse geschiedenis in Zweden

Het Joods Museum wil bruggen bouwen. Dit houdt onder meer in dat we laten zien dat er vele manieren zijn om Zweeds te zijn - joods zijn is er daar één van, benadrukt Christina Gramstorp, de directeur van het museum. Dit is een van de redenen waarom de Zweedse feestdagen werden gekozen voor de heropening. De medewerkers van het museum willen de drempel verlagen om kennis te maken met het joodse leven.

Van 1685 tot 1774 werden Joden bij wet gedwongen het christelijk geloof aan te nemen als zij zich opnieuw in Zweden wilden vestigen. Maar zelfs nadat deze verordening was ingetrokken, waren er talrijke beperkingen voor het joodse leven in Zweden. Tot 1838 mochten Joden bijvoorbeeld niet met Zweden trouwen. Het duurde tot de jaren 1860 voordat Joden volledige wettelijke gelijkheid kregen. In 1930 werd het aantal in Zweden wonende Joden geschat op ongeveer 6.600; als gevolg van oorlog en verdrijving, alsmede van toenemend antisemitisme, vooral in Midden- en Oost-Europa, is dit aantal gestegen tot ongeveer 18.000 vandaag. De grote steden Stockholm, Göteborg en Malmö zijn de centra van het joodse leven in Zweden.